031 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 34 آيتون ۽ 4 رڪوع آھن
تفھيم القرآن
مُترجم: سيد ابوالاعليٰ مودودي
الۗمّۗ 1ۚ
ال۬مّ۬ (الف ـ لام ـ ميم)
— سيد ابوالاعليٰ مودوديتِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ الْـحَكِيْمِ 2ۙ
هي دانائيءَ واري ڪتاب جون آيتون آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديهُدًى وَّرَحْــمَةً لِّلْمُحْسِنِيْنَ 3ۙ
هدايت ۽ رحمت آهن نيڪوڪارن لاءِ
— سيد ابوالاعليٰ مودوديالَّذِيْنَ يُقِيْمُوْنَ الصَّلٰوةَ وَيُؤْتُوْنَ الزَّكٰوةَ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ يُوْقِنُوْنَ 4ۭ
جيڪي نماز قائم ڪن ٿا، زڪواة ڏين ٿا ۽ آخرت تي پڪو ويساهه رکن ٿا
— سيد ابوالاعليٰ مودودياُولٰۗىِٕكَ عَلٰي هُدًى مِّنْ رَّبِّهِمْ وَاُولٰۗىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ 5
اهي ئي ماڻهو پنهنجي رب واريءَ سنئينءَ واٽ تي آهن ۽ اهي ئي ڪاميابي ماڻڻ وارا آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَّشْتَرِيْ لَهْوَ الْـحَدِيْثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ ڰ وَّيَتَّخِذَهَا هُزُوًا ۭ اُولٰۗىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِيْنٌ 6
۽ انسانن مان ڪو اهڙو به آهي، جيڪو بيهودا داستان خريد ڪري ٿو آڻي ته جيئن ماڻهن کي الله جي رستي کان بنا علم واري ڳالهه وسيلي ڀٽڪائي ڇڏي ۽ حق جي دعوت کي ٽوڪ جو هنڌ بڻائي، اهڙن ماڻهن لاءِ سخت ذليل ڪندڙ عذاب آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَاِذَا تُتْلٰى عَلَيْهِ اٰيٰتُنَا وَلّٰى مُسْتَكْبِرًا كَاَنْ لَّمْ يَسْمَعْهَا كَاَنَّ فِيْٓ اُذُنَيْهِ وَقْرًا ۚ فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ اَلِيْـمٍ 7
ان کي جڏهن اسان جون آيتون ٻڌايون وڃن ٿيون ته وڏائي ڪندي پٺي ٿو ڏئي، ڄڻ ته انهن کي ٻڌو ئي نه اٿائين، ڄڻ ته ڪنن ۾ ٻوڙاڻ اٿس، چڱو ڏئي ڇڏيس خوشخبري دردناڪ عذاب جي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُمْ جَنّٰتُ النَّعِيْمِ 8ۙ
باقي جيڪي ماڻهو ايمان آڻيندا ۽ چڱا عمل ڪندا، انهن لاءِ نعمتن سان ڀريل جنتون آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديخٰلِدِيْنَ فِيْهَا ۭ وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّا ۭ وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيْمُ 9
جن ۾ هو هميشه رهندا، اهو الله جو سچو وعدو آهي ۽ هو زبردست ۽ دانائيءَ وارو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديخَلَقَ السَّمٰوٰتِ بِغَيْرِ عَـمَدٍ تَرَوْنَهَا وَاَلْقٰى فِي الْاَرْضِ رَوَاسِيَ اَنْ تَـمِيْدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيْهَا مِنْ كُلِّ دَاۗبَّةٍ ۭ وَاَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاۗءِ مَاۗءً فَاَنْۢبَتْنَا فِيْهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيْمٍ 10
خلقيو اٿائين آسمانن کي بنا ٿنڀن جي، جو کڻي توهان ڏسي سگهو ۽ زمين ۾ کوڙيا اٿائين جبل ته متان اها توهان سوڌي پئي لوڏا لــَــما کائي ۽ هر قسم جا جانور ان ۾ پکيڙي ڇڏيا اٿس ۽ اسان آسمان مان پاڻي وسايو ۽ منجهس قسمين قسمين عمديون شيون اپايون
— سيد ابوالاعليٰ مودوديھٰذَا خَلْقُ اللّٰهِ فَاَرُوْنِيْ مَاذَا خَلَقَ الَّذِيْنَ مِنْ دُوْنِهٖ ۭ بَلِ الظّٰلِمُوْنَ فِيْ ضَلٰلٍ مُّبِيْنٍ ۧ11
اها ته آهي الله جي جوڙيل جوڙ، هاڻي مونکي ڏيکاريو انهن ٻين ڇا پيدا ڪيو آهي، اصل ڳالهه اها آهي ته اهي ظالم ماڻهو پڌري گمراهيءَ ۾ پئجي ويا آهن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَلَقَدْ اٰتَيْنَا لُقْمٰنَ الْحِكْمَةَ اَنِ اشْكُرْ لِلّٰهِ ۭ وَمَنْ يَّشْكُرْ فَاِنَّـمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهٖ ۚ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِيٌّ حَمِيْدٌ 12
اسان لقمان کي دانائي عطا ڪئي هئي ته الله جو شڪرگذار ٿيءُ. جيڪو شڪر ڪندو ته سندس شڪر ڪرڻ کيس ئي فائدو ڏيندو ۽ جيڪو ڪفر ڪندو ته حقيقت ۾ الله بي پرواهه ۽ پنهنجو پاڻ ساراهيل آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَاِذْ قَالَ لُقْمٰنُ لِابْنِهٖ وَهُوَ يَعِظُهٗ يٰبُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللّٰهِ ڼ اِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيْمٌ 13
ياد ڪر جڏهن لقمان پنهنجي پٽ کي نصيحت ڪئي ته "پٽـڙا الله سان ڪنهن کي به شريڪ نه ڪجانءِ ، شرڪ وڏو ظلم اٿيئي!"
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَوَصَّيْنَا الْاِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ ۚ حَمَلَتْهُ اُمُّهٗ وَهْنًا عَلٰي وَهْنٍ وَّفِصٰلُهٗ فِيْ عَامَيْنِ اَنِ اشْكُرْ لِيْ وَلِوَالِدَيْكَ ۭ اِلَيَّ الْمَصِيْرُ 14
۽ اها حقيقت آهي ته اسان انسان کي پيءُ ماءُ جو حق سڃاڻڻ جو پاڻ ئي تاڪيد ڪيو آهي، سندس ماءُ تڪليف مٿان تڪليف سهي کيس پيٽ ۾ سانڍيو ۽ سندس ٿـڃ ڇڏائڻ ۾ ٻه سال لڳي ويا (تنهنڪري اسان کيس نصيحت ڪئي ته) منهنجو شڪرانو ادا ڪر ۽ پنهنجي پيءُ ماءُ جو به شڪر ادا ڪر، مون ڏانهن ئي توکي موٽڻو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَاِنْ جَاهَدٰكَ عَلٰٓي اَنْ تُشْرِكَ بِيْ مَا لَيْسَ لَكَ بِهٖ عِلْمٌ ۙفَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوْفًا ۡ وَّاتَّبِعْ سَبِيْلَ مَنْ اَنَابَ اِلَيَّ ۚ ثُـمَّ اِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَاُنَبِّئُكُمْ بِـمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ 15
پر جيڪڏهن اهي توتي زور ڀرين ته مون سان ڪنهن اهڙي کي شريڪ ڪر، جنهن بابت توکي ڪا ڄاڻ ئي ڪانهي ته سندن ڳالهه اصل نه مڃ. دنيا ۾ ساڻن سٺو سلوڪ ڪندو رهه، پر پيروي ان شخص جي واٽ جي ڪر، جنهن مون ڏانهن رخ ڪري ڇڏيو آهي. نيٺ توهان سڀني کي مون ڏانهن ئي موٽڻو آهي، پوءِ تنهن وقت مان توهان کي ٻڌائيندس ته توهان ڇا ڇا ڪيو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييٰبُنَيَّ اِنَّهَآ اِنْ تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِيْ صَـخْـرَةٍ اَوْ فِي السَّمٰوٰتِ اَوْ فِي الْاَرْضِ يَاْتِ بِهَا اللّٰهُ ۭ اِنَّ اللّٰهَ لَطِيْفٌ خَبِيْرٌ 16
(۽ لقمان چيو) "پـٽـڙا ! ڪا شيءِ سرنهه جي داڻي جيتري به هجي ۽ ڪنهن جبل ۾ يا آسمانن توڙي زمين ۾ ڪٿي به لڪل هجي ته الله ان کي ڪڍي آڻيندو، بيشڪ الله باريڪ بين ۽ ڏاڍو باخبر آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييٰبُنَيَّ اَقِـمِ الصَّلٰوةَ وَاْمُرْ بِالْمَعْرُوْفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلٰي مَآ اَصَابَكَ ۭ اِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُوْرِ ۚ17
پٽـڙا! نماز قائم ڪر ۽ نيڪيءَ جو حڪم ڏي، بديءَ کان روڪ ۽ جيڪا به مصيبت اچي پويئي ته ان تي صبر ڪر، اهي اٿيئي اُهي ڳالهيون جن جو ڏاڍو تاڪيد ڪيو ويو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَـمْشِ فِي الْاَرْضِ مَرَحًا ۭ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُـحِبُّ كُلَّ مُـخْـتَالٍ فَـخُــوْرٍ ۚ18
۽ ماڻهن سان منهن ٻئي پاسي ڪري نه ڳالهائيندو ڪر ۽ نڪي زمين ۾ آڪڙجي هلندو ڪر، الله ڪنهن به پاڻ کي پڏائيندڙ ۽ ٻٽاڪون هڻندڙ کي پسند نه ڪندو آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَاقْصِدْ فِيْ مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ ۭ اِنَّ اَنْكَرَ الْاَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْـحَمِيْرِ ۧ19
۽ هلڻ ۾ وچٿرو ٿي هل ۽ پنهنجي آواز کي به جــَـهڪو رک، سڀني آوازن مان بڇڙي ۾ بڇڙو آواز گڏهه جو آواز آهي"
— سيد ابوالاعليٰ مودودياَلَمْ تَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ سَـخَّرَ لَكُمْ مَّا فِي السَّمٰوٰتِ وَمَا فِي الْاَرْضِ وَاَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهٗ ظَاهِرَةً وَّبَاطِنَةً ۭ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُّجَادِلُ فِي اللّٰهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَّلَا هُدًى وَّلَا كِتٰبٍ مُّنِيْرٍ 20
ڇا توهان نٿا ڏسو ته الله، آسمانن ۽ زمين جون سموريون شيون توهان جي هٿ هيٺ ڪري ڇڏيون آهن ۽ پنهنجون پڌريون توڙي لڪل نعمتون توهان تي توڙ رسائي ڇڏيون اٿائين، تڏهن به ڪي ماڻهو الله جي باري ۾ جهڳڙا ٿا ڪن، سواءِ ان جي جو وٽن ڪو علم هجي يا ڪا هدايت يا ڪو روشني ڏيکاريندڙ ڪتاب هجي
— سيد ابوالاعليٰ مودودي